Xử lý chứng khô miệng và khô cổ họng
Badge field

Nguyên nhân khô cổ họng và cách khắc phục cổ họng bị khô

Published date field

Được Colgate Global Scientific Communications đánh giá về mặt y tế.

Thỉnh thoảng chúng ta sẽ gặp tình trạng khô cổ họng hoặc uống nước liên tục nhưng không hết cảm giác khô họng khát nước. Chứng khô họng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau và phần lớn do cơ thể bị mất nước, thở bằng miệng khi ngủ, môi trường hanh khô,... Trong bài viết dưới đây, Colgate sẽ giải đáp tường tận khô họng là gì, dấu hiệu, nguyên nhân bị khô họng và cách chữa trị chứng khô cổ họng.

Xem thêm:

Khô họng là bệnh gì?

Khô cổ họng là tình trạng niêm mạc họng bị khô, khó chịu và khát nước do thiếu độ ẩm. Khô họng khiến bệnh nhân cảm thấy cổ họng khô, đau rát, khó nói chuyện và khó nuốt. Tuy nhiên, cổ họng bị khô không phải là một bệnh cụ thể mà thường là triệu chứng của một số vấn đề sức khoẻ khác. Nguyên nhân phổ biến gây khô họng bao gồm viêm họng do nhiễm trùng, mất nước, môi trường khô hanh và tiếp xúc với các chất kích thích như hút thuốc lá hoặc hóa chất.

Dấu hiệu của chứng khô cổ họng

Triệu chứng của chứng khô cổ họng như sau:

  • Cảm giác khát nước liên tục: Khô họng thường đi kèm với cảm giác khát nước và muốn uống nước thường xuyên.

  • Cổ họng khô rát và khó chịu: Niêm mạc trong họng trở nên khô gây ra cảm giác khó chịu khi nuốt hay nói.

  • Đau họng và ho khan: Bị khô họng có thể đi kèm với đau họng nhẹ hoặc đau nhức, đặc biệt khi nuốt. Một số người có thể ho khan khi niêm mạc trong họng khô đi.

  • Cảm giác khó thở: Trong một số trường hợp, bị khô họng nghiêm trọng có thể gây khó thở, cảm giác cổ họng sưng phồng.

Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu này kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng khác như sốt, ho nặng, hoặc khó thở, hãy đến thăm khám nha sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

 

Dấu hiệu khô cổ họng

Nguyên nhân khiến họng bị khô

Chứng khô cổ họng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau xuất phát từ hô hấp và đường thở, cụ thể như sau:

1. Cơ thể thiếu nước

Một trong những nguyên nhân chính khiến cổ họng bị khô là do cơ thể thiếu nước. Điều này có thể xảy ra khi bạn không uống đủ nước, mất nước do đổ nhiều mồ hôi, tiểu tiện hoặc do môi trường khô hanh. Khi nước không được cung cấp đủ cho cơ thể, lượng nước bọt tiết ra làm ẩm miệng và họng cũng giảm theo. Đó là nguyên nhân khiến bạn bị khô miệng, khô cổ họng.

Không chỉ vậy, nếu như bạn bị sốt cao, đổ nhiều mồ hôi nhưng không uống đủ nước để bù khoáng bị mất thì cảm giác khô cổ họng sẽ xảy ra. Ngoài cảm giác bị khô họng, một vài triệu chứng khác kèm theo sốt cao như khát nước liên tục, tiểu ít và nước tiểu sẫm màu, mệt mỏi, hoa mắt.

2. Thở bằng miệng khi ngủ

Thói quen thở bằng miệng khi ngủ do thói quen hoặc do nghẹt mũi cũng khiến khô cổ họng. Khi thở bằng miệng, luồng không khí đi trực tiếp qua miệng làm khô nước bọt, giảm độ ẩm cần thiết cho niêm mạc họng. Ngoài gây khô họng, thở bằng miệng khi ngủ sẽ gây ra một số vấn đề khác như ngủ ngáy, hôi miệng, viêm họng. Nếu bạn thở bằng miệng do nghẹt mũi, bạn cần điều trị viêm xoang hoặc nghẹt mũi mãn tính để chấm dứt tình trạng này. Riêng vấn đề do thói quen khi ngủ thì cần có dụng cụ hỗ trợ khép miệng khi ngủ.

 

Thở bằng miệng khi ngủ gây khô họng

3. Môi trường khô, thiếu độ ẩm

Môi trường khô, có độ ẩm thấp, như trong các khu vực với hệ thống sưởi hoặc điều hòa không khí, có thể làm bạn bị khô họng. Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với môi trường nhiều khói thuốc lá gây khô họng và gây kích thích niêm mạc.

Theo Sleep Foundation, các chất ô nhiễm trong không khí từ các tòa nhà bị ẩm ướt có thể góp phần gây khó chịu ở cổ họng, cũng như làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen suyễn và dị ứng. Các nghiên cứu cũng đã tìm thấy mối quan hệ giữa khô họng và ô nhiễm không khí do giao thông, lò sưởi, thuốc trừ sâu và nhà máy.

3. Khô cổ họng do cúm, cảm lạnh, viêm họng

Khi bạn bị cảm cúm, cảm lạnh, các triệu chứng đi kèm sẽ là ho, hắt hơi, sốt nhẹ, đau nhức, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, kèm theo bị khô họng. Ngoài ra, viêm họng do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc vi rút là một bệnh thường gặp với triệu chứng khô họng, đau họng, ho và khó nuốt.

Đối với nguyên nhân này, bạn chỉ cần điều trị cảm lạnh, viêm họng thì chứng khô họng sẽ thuyên giảm nhanh chóng và biến mất. Bạn nên điều trị sớm bằng cách uống thuốc theo kê đơn của bác sĩ, dùng viên ngậm làm dịu cổ họng, uống trà gừng, cung cấp đủ nước cho cơ thể…

 

Trào ngược dạ dày thực quản là nguyên nhân làm họng khô

4. Viêm mũi dị ứng

Nếu bạn là người có cơ địa viêm mũi dị ứng do thời tiết thay đổi, môi trường sống không đảm bảo, không khí bị ô nhiễm thì khả năng cao sẽ kèm theo cảm giác khô họng, khô miệng.

Để điều trị và ngăn ngừa viêm mũi dị ứng, bạn nên hạn chế ra ngoài trong thời tiết gió mạnh, hanh khô, hạn chế nuôi chó mèo và nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc không khí ô nhiễm. Ngoài ra, nếu viêm mũi dị ứng nghiêm trọng, bạn nên liên hệ bác sĩ để được kê toa thuốc điều trị.

5. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Theo Healthline, bệnh trào ngược dạ dày thực quản là nguyên nhân gây ra triệu chứng khô cổ họng. Trào ngược dạ dày thực quản là sự rối loạn co bóp của dạ dày thực quản, suy van tâm vị làm cho axit từ dạ dày trào lên thực quản và họng. Khi axit lên cổ họng sẽ khiến bạn cảm giác nóng và khô rát vì axit làm tổn thương niêm mạc.

Bên cạnh khô cổ họng, trào ngược dạ dày thực quản còn có một số triệu chứng khác đi kèm như:

  • Ợ nóng, ợ chua.

  • Khó nuốt.

  • Ho khan (đặc biệt vào ban đêm).

  • Khàn tiếng.

Trào ngược dạ dày thực quản không dễ dàng hết bệnh trong thời gian ngắn. Bạn nên đi khám bác sĩ để chẩn đoán và điều trị kịp thời bằng thuốc kháng axit, thuốc ức chế bơm proton,... Đồng thời, bạn cần có chế độ ăn uống hợp lý, kiêng các món nhiều dầu mỡ, cay, nóng, chua… vì đây là những tác nhân khiến bệnh càng trở nên nghiêm trọng hơn.

 

Trào ngược dạ dày thực quản là nguyên nhân làm họng khô

6. Viêm họng liên cầu khuẩn

Viêm họng liên cầu khuẩn là một dạng viêm nhiễm trùng do vi khuẩn streptococcus gây ra. Khi mắc bệnh này, bạn sẽ cảm thấy cổ họng đau rát và khô khó chịu. Ngoài ra, viêm họng liên cầu khuẩn còn có các triệu chứng khác:

  • Sốt cao.

  • Phát ban.

  • Đau nhức cơ bắp.

  • Sưng amidan.

  • Nuốt đau.

Để điều trị viêm họng liên cầu khuẩn, bạn cần phải uống kháng sinh ibufen hoặc acetaminophen để giảm đau và dùng nước súc miệng sát khuẩn. Tình trạng khô cổ họng và đau rát sẽ biết mất sau vài ngày điều trị. Tuy nhiên, liều lượng kháng sinh để điều trị cần có sự tư vấn từ bác sĩ để tránh bệnh tái phát.

7. Viêm amidan

Bệnh viêm amidan là bệnh khá phổ biến và thường gây ra nhiều triệu chứng như khô cổ họng, sốt, khàn tiếng, hôi miệng, sưng đỏ amidan và xuất hiện sỏi amidan

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh nặng hay nhẹ mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị hoặc tiến hành phẫu thuật cắt bỏ amidan. Bệnh sẽ hết từ 7-10 ngày nhưng sẽ nhanh khỏi hơn nếu bạn chăm sóc cổ họng tốt bằng cách:

Viêm amidan với triệu chứng khô họng

Cách điều trị khô họng tại nhà và phòng ngừa khô cổ họng hiệu quả

Biện pháp điều trị chứng khô cổ họng

Cách tốt nhất để làm dịu hoặc ngăn ngừa chứng khô cổ họng phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Ví dụ, bị khô họng do dị ứng có thể được điều trị bằng cách loại bỏ nguồn gây dị ứng và dùng thuốc kháng histamine. Ngoài ra, có rất nhiều biện pháp trị khô họng về đêm bạn có thể thực hiện để kích thích tuyến nước bọt và tạo độ ẩm cho cổ họng của bạn.

  • Uống đủ nước trong ngày và giữ độ ẩm tại nơi ở của bạn có thể giúp đảm bảo khoang miệng của bạn có đủ độ ẩm cần thiết.

  • Nhai kẹo cao su không đường hoặc ngậm kẹo không đường cũng giúp kích thích tuyến nước bọt của bạn. Lưu ý chọn các loại kẹo không đường để hạn chế bị sâu răng.

  • Sử dụng thuốc ho, kẹo ngậm, ngậm mật ong. Các sản phẩm viêm ngậm, thuốc ho sẽ làm dịu các tổn thương và kích thích tuyến nước bọt tiết ra.

  • Súc miệng với nước muối. Nước muối có tính sát khuẩn giúp làm sạch khoang miệng, cổ họng và giúp nước bọt được tiết ra tự nhiên.

  • Tập thở bằng mũi thay vì thở bằng miệng.

  • Cắt giảm thuốc lá, đường, caffein, rượu và đồ uống có tính axit.

     

Uống đủ nước để điều trị cổ họng bị khô

 

Cách phòng ngừa khô họng buổi sáng khi thức dậy

Có nhiều cách để phòng ngừa cổ họng khô rát vào buổi sáng, bao gồm:

  • Uống đủ nước, uống nước ấm và giữ ẩm cổ họng.

  • Vệ sinh răng miệng trước khi đi ngủ và sau khi ngủ dậy.

  • Ăn uống bổ sung chất dinh dưỡng, để tăng sức đề kháng.

  • Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ.

Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ?

Đối với bị khô họng thông thường, tình trạng này chỉ xảy ra trong thời gian ngắn khoảng 1-2 tuần và không quá nghiêm trọng. Nhiều nguyên nhân khô họng có thể dễ dàng điều trị tại nhà, nhưng trong một số trường hợp, cần được điều trị chuyên sâu theo chỉ định của bác sĩ. Đến khám bác sĩ càng sớm càng tốt nếu bạn gặp phải những triệu chứng:

  • Khó nuốt, khó thở hoặc thở khò khè.

  • Đau họng tái phát không rõ nguyên nhân.

  • Các triệu chứng nhiễm trùng như sốt cao trên 38,5 độ C, tức ngực, mệt mỏi kéo dài.

  • Xuất hiện máu hoặc mảng trắng trong họng.

 Các nha sĩ có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng và giữ an toàn cho răng của bạn trước ảnh hưởng của tình trạng thiếu nước bọt. Hầu hết các cơn đau họng có thể được kiểm soát bằng thuốc giảm đau không kê đơn.

Khô cổ họng là tình trạng niêm mạc họng bị khô, thường là dấu hiệu của cảm lạnh, mất nước hoặc há miệng khi ngủ, đặc biệt là trong mùa đông. Các phương pháp điều trị khô họng tại nhà hiệu quả bao gồm uống đủ nước, uống nước ấm, chẳng hạn như trà nóng và ngậm viên ngậm trị đau họng. Nếu các triệu chứng bị khô họng của bạn kéo dài hoặc trở nên tồi tệ hơn sau một tuần thì bạn nên đi khám bác sĩ sớm.

Nguồn tham khảo:

1. Pacheco, D.; Singh, Dr. A. Waking up with a dry throat: Causes and treatments https://www.sleepfoundation.org/physical-health/waking-up-with-dry-throat (accessed Jul 7, 2023).

2. Poachanukoon, O.; Kitcharoensakkul, M. Snoring and sleep problems in children with and without allergic rhinitis: A case control study https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26211115/ (accessed Jul 7, 2023). 

3. Watson, S. Dry Throat: Causes, treatments, and more https://www.healthline.com/health/dry-throat#acid-reflux-or-gerd (accessed Jul 7, 2023). 

4. Burgess, L.; Sampson, Dr. S. Dry Throat: Causes, treatments, and home remedies https://www.medicalnewstoday.com/articles/321201 (accessed Jul 7, 2023).