Sỏi amidan và cách điều trị - colgate

Sỏi amidan và cách chữa trị để hết hôi miệng

Published date field Cập nhật mới nhất:

Được Colgate Global Scientific Communications đánh giá về mặt y khoa

Sỏi amidan là một bệnh lý thường gặp và có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Sau đây, Colgate sẽ cung cấp cho bạn thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách lấy hạt trắng trọng họng tại nhà hiệu quả nhất.

*Bài viết đã được Colgate Global Scientific Communications đánh giá về mặt y tế.

Sỏi amidan là gì?

Sỏi amidan (Tonsil stone - Tonsiliths) là chất cặn cứng nằm trong khe rãnh của amidan, được hình thành bởi các chất canxi và cặn bã từ thức ăn, xác vi khuẩn. Những chất cặn bã này thường tích tụ lại ở amidan và canxi hóa thành khối sỏi amidan cứng màu trắng hoặc vàng, gây ra hôi miệng, đau họng, khó nuốt.

>> Xem thêm: Cách điều trị tưa miệng do nấm Candida nhanh chóng, hiệu quả

 

sỏi amidan là chất cặn nằm trong khe amidan

 

Nguyên nhân hình thành sỏi amidan là gì?

Sỏi amidan hình thành từ quá trình tích tụ và lắng đọng của nước bọt, chất canxi và cặn thức ăn mắc lại ở khe rãnh, hốc amidan. Theo thời gian tích tụ cùng sự hoạt động của vi khuẩn trong khoang miệng dẫn đến việc hình thành các viên sỏi amidan có kích thước từ hạt gạo đến hạt đậu và có màu trắng hoặc vàng.

Ngoài ra, một số nguyên nhân chính gây ra sỏi amidan:

  • Viêm xoang mãn tính: Bệnh viêm xoang sẽ làm dịch nhầy từ xoang chảy xuống cổ họng thường xuyên và mắc lại ở hốc amidan, lâu dần tạo thành sỏi amidan.

  • Viêm amidan: Amidan có thể bị tổn thương do virus, vi khuẩn hoặc nhiễm trùng. Những tổn thương này có thể tạo điều kiện cho quá trình hình thành sỏi.

  • Tắc nghẽn tuyến nước bọt: Amidan chứa các tuyến nước bọt giúp bôi trơn và bảo vệ họng. Khi tuyến nước bọt bị tắc nghẽn, nước bọt có thể tích tụ lại và tạo thành các cục sỏi.

  • Chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh:  Chế độ ăn uống không cân đối và lối sống không lành mạnh cũng là yếu tố gây ra sỏi. Ví dụ như thiếu nước, tiêu thụ quá nhiều muối, canxi và thực phẩm giàu oxalate (như cà chua, cà rốt, cà phê, sô-cô-la), có thể tăng nguy cơ hình thành sỏi amidan.

  • Không vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Một nguyên nhân phổ biến góp phần vào hình thành sỏi amidan là do thức ăn mắc kẹt trong các kẽ hốc của amidan. Khi không duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách, cặn thức ăn này có thể tích tụ và tạo môi trường phát triển của vi khuẩn. Vi khuẩn này sau đó có thể góp phần vào quá trình hình thành sỏi amidan.

  • Cơ địa dị ứng: Những người có cơ địa dị ứng, khi tiếp xúc với các không khí hoặc nước bị ô nhiễm cũng làm cơ thể phản ứng lại, tăng tiết dịch tích tụ lại amidan gây sỏi.

  • Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy có yếu tố di truyền trong sự hình thành sỏi amidan.

 

sỏi amidan hình thành do sự tích tụ vi khuẩn

 

6 cách lấy sỏi amidan đơn giản tại nhà

Nếu sỏi amidan nhỏ, không gây triệu chứng khó chịu, bạn có thể áp dụng một số biện pháp lấy sỏi đơn giản tại nhà.

1. Lấy sỏi amidan bằng máy tăm nước

Dùng máy tăm nước áp suất thấp để bắn tia nước trực tiếp vào vùng đang bị sỏi Amidan. Áp lực của tia nước sẽ làm các viên sỏi trong amidan bong ra. Cách lấy sỏi bằng máy tăm nước như sau:

  • Bước 1: Súc họng và miệng bằng nước muối sinh lý ấm để làm sạch thức ăn thừa ở amidan.

  • Bước 2: Điều chỉnh máy về chế độ dịu nhẹ, tránh để mức nước quá mạnh có thể làm tổn thương niêm mạc amidan.

  • Bước 3: Lấy một cái gương lớn, soi đèn để xác định vị trí sỏi và bắn tia nước để loại bỏ sỏi khỏi amidan.

  • Bước 4: Sau khi sỏi được lấy ra, bạn cần súc họng với nước muối sinh lý để làm sạch và giảm nguy cơ viêm nhiễm.

Để lấy sỏi amidan, bạn nên đến cơ sở y tế và được bác sĩ xử lý. Nếu trường hợp sỏi amidan không quá lớn và không gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, bạn có thể lấy sỏi tại nhà. 

Tuy nhiên, trước khi quyết định tự lấy sỏi, bạn nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn đúng cách. Nếu không tự tin hoặc không biết cách lấy sỏi, tốt nhất bạn nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn và lấy sỏi an toàn.

2. Cách lấy sỏi amidan bằng tăm bông

Nếu không có máy tăm nước, bạn có thể lấy tăm bông đầu tròn để lấy sỏi amidan tại nhà nhà bằng cách sau:

  • Bước 1: Xác định vị trí viên sỏi bằng đèn pin và gương.

  • Bước 2: Sử dụng tăm bông ấn nhẹ vào lớp mô amidan gần viên sỏi, thực hiện tương tự việc nặn mụn. Khi viên sỏi nhô ra, bạn có thể loại bỏ nó ra ngoài.

  • Bước 3: Súc miệng bằng nước muối sinh lý sau khi lấy sỏi ra ngoài, để tránh viêm nhiễm.

 

 lấy sỏi amidan tại nhà bằng tăm bông

 

3. Súc miệng với giấm táo để loại bỏ sỏi amidan

Súc miệng với giấm táo đã được hòa tan với tỷ lệ chuẩn (1 thìa giấm táo: 300ml nước ấm) và súc miệng 3 lần/ngày sẽ giúp loại bỏ dần dần sỏi amidan. Giấm táo chứa hàm lượng lớn axit axetic có khả năng làm teo sỏi amidan. Hơn nữa, giấm táo còn giúp sát trùng, giảm viêm sưng và hôi miệng do sỏi.

4. Súc miệng bằng nước muối 

Thường xuyên súc miệng bằng nước muối sinh lý có thể khiến các chất cặn bã không thể tiếp tục kết sỏi, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn. Đồng thời, nước muối cũng hỗ trợ giảm các triệu chứng viêm, đau họng, nhiễm khuẩn.

5. Uống đủ nước và tạo chế độ ăn lành mạnh

Uống đủ nước hàng ngày để làm sỏi amidan nhỏ lại và tránh sự tích tụ hình thành sỏi trong amidan. Ngoài ra, bạn cần ăn, uống các thực phẩm giàu vitamin C để giúp loại bỏ tình trạng kết sỏi amidan.

6. Sử dụng bàn chải đánh răng

Chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ mà còn giảm thiểu nguy cơ hình thành sỏi amidan. Vì vậy, việc duy trì thói quen đánh răng sau khi ăn là điều rất tốt.

Ngoài ra, một số người sử dụng mặt sau của bàn chải để lấy sỏi ra ngoài. Tuy nhiên, việc làm trên không được khuyến khích. Bởi vì tác động này có thể gây trầy xước, chảy máu thậm chí là nhiễm trùng. Do đó, bạn không nên tự ý đưa bất kỳ vật cứng, sắt nhọn kể cả ngón tay vào họng.

Ở giai đoạn đầu, khi sỏi mới bắt đầu xuất hiện, bạn có thể ho hoặc khạc mạnh để loại bỏ sỏi ra ngoài. Nhưng nếu viên sỏi quá to, gây sưng, khó nuốt… bạn cần thăm khám và điều trị tại cơ sở y tế. Do đó, các cách lấy hạt trắng trong họng trên chỉ áp dụng trong trường hợp amidan có kích thước nhỏ và số lượng ít.

 

uống đủ nước để loại bỏ sỏi amidan

 

Cách điều trị sỏi amidan tại nha khoa

  • Dùng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn liên quan đến quá trình gia tăng kích thước của sỏi hoặc khi viêm amidan kèm theo do nhiễm khuẩn.

  • Sử dụng các phương pháp can thiệp như dùng dụng cụ lấy sỏi amidan chuyên dụng để gắp sỏi hoặc rạch amidan để lấy sỏi.

  • Thực hiện phẫu thuật cắt amidan nếu sỏi quá lớn và có các triệu chứng làm bạn khó chịu. Bác sĩ có thể dùng thuốc gây tê cục bộ để bệnh nhân không cảm thấy đau đớn khi phẫu thuật lấy sỏi và bạn có thể phục hồi nhanh chóng. Sau phẫu thuật khoảng 1 tuần, bạn có thể trở lại sinh hoạt và ăn uống bình thường.

     

 

điều trị sỏi amidan tại nha khoa

 

Các triệu chứng của sỏi amidan 

Khi mắc sỏi amidan, bạn có thể gặp phải một số triệu chứng như sau:

  • Hơi thở có mùi hôi: Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất khi bị sỏi amidan. Khi vi khuẩn tiêu hóa sỏi, chúng phát triển mạnh, gây viêm và sưng amidan. Một số vi khuẩn có thể tiết ra khí sulfur có mùi thối đặc trưng, làm nước bọt có mùi hôi.

  • Đau họng/Khô họng: Sỏi amidan có thể gây đau và khó chịu ở họng, đặc biệt tại vị trí có sỏi amidan.

  • Sưng amidan: Các chấm trắng trên mặt amidan có thể là sỏi amidan. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sỏi amidan có thể ẩn trong nếp gấp của amidan và không thấy được bằng mắt thường. Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh có thể được sử dụng để phát hiện sỏi amidan.

  • Khó nuốt: Vị trí và kích thước của sỏi có thể gây khó khăn hoặc đau khi nuốt, đặc biệt đối với các trường hợp sỏi to.

  • Đau tai, ù tai: Mặc dù sỏi amidan không liên quan trực tiếp đến tai, tuy nhiên do các thần kinh liên kết với nhau, sỏi amidan có thể gây ra đau tai và ù tai, đặc biệt là ở các trường hợp sỏi to.

Nếu bạn kiểm tra mà thấy các hạt trắng trong họng thì có thể thử các cách trên. Tuy nhiên, nếu không hiệu quả và cảm thấy đau, sưng, tấy đỏ ở amidan hãy tìm đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ gặp phải những biến chứng nghiêm trọng.

 

Sỏi amidan có thể gây đau họng

 

Các cách phòng ngừa hình thành sỏi Amidan

Để phòng tránh sỏi amidan và bệnh viêm amidan, có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

  • Phòng tránh các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp bằng cách hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh, các chất ô nhiễm trong môi trường xung quanh và đảm bảo tiêm phòng vắc-xin đầy đủ.

  • Thường xuyên vệ sinh răng miệng bằng cách súc họng, miệng bằng nước muối sinh lý để loại bỏ các tạp chất và vi khuẩn trong đường hô hấp.

  • Điều trị sớm khi có các dấu hiệu nghi ngờ về viêm amidan để tránh tình trạng viêm lan rộng và gây ra các biến chứng.

  • Tập thể dục mỗi ngày, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh để tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Những câu hỏi liên quan đến sỏi amidan

Ai có nguy cơ cao bị sỏi amidan?

Theo phòng khám Cleveland, sỏi amidan thường có nguy cơ xảy ra ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Ngoài ra, những người có cấu tạo tổ chức amidan nhiều hốc, khe rãnh thường có xu hướng bị sỏi amidan nhiều hơn. Đồng thời, nếu bạn đã từng bị nhiễm trùng amidan, bạn cũng có nguy cơ bị sỏi amidan.

Sự khác biệt giữa sỏi amidan và viêm amidan là gì?

Viêm amidan là tình trạng nhiễm trùng tổ chức amidan, còn sỏi amidan là sự tích tụ chất cặn bã, xác vi khuẩn tại khu vực khe rãnh. Cả hai tình trạng đều có thể gây hôi miệng và đau họng. Thông thường, nếu bạn bị viêm amidan, bạn cũng sẽ bị sưng đỏ, amidan kèm theo đau họng, sốt và đau đầu.

 

Sự khác biệt giữa sỏi amidan và viêm amidan

 

Có nên lấy sỏi amidan không?

Câu trả lời là có. Bạn nên lấy sỏi amidan càng sớm càng tốt để tránh sỏi phát triển lớn và lan rộng. Đồng thời, loại bỏ sỏi amidan sớm cũng giúp hạn chế hôi miệng và các biến chứng như áp xe amidan, viêm amidan hốc mủ,...

Sỏi amidan có tự khỏi không?

Sỏi amidan không thể tự khỏi nếu không tiến hành điều trị. Nếu chủ quan kéo dài, sỏi amidan có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm như tăng kích thước sỏi, gây chèn ép và phá vỡ cấu trúc của amidan,...

Lấy sỏi amidan có đau không?

Với trường hợp cần phẫu thuật lấy sỏi amidan, bác sĩ có thể dùng thuốc gây tê cục bộ để bệnh nhân không cảm thấy đau đớn khi phẫu thuật lấy sỏi và bạn có thể phục hồi nhanh chóng.

Sỏi amidan là tình trạng thường gặp ở những người bị viêm xoang, viêm amidan mãn tính. Nếu trường hợp sỏi amidan không quá lớn và không gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, bạn có thể lấy sỏi tại nhà. Tuy nhiên, trước khi quyết định tự lấy sỏi, bạn nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn đúng cách. Nếu không tự tin hoặc không biết cách lấy hạt trắng trong họng, tốt nhất bạn nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn và lấy sỏi an toàn.

 

  • Có nên lấy sỏi amidan không?

    Bạn nên lấy sỏi amidan nếu sỏi có kích thước lớn để hạn chế hôi miệng và các biến chứng như áp xe amidan, viêm amidan hốc mủ,...

  • Lấy sỏi amidan có đau không?

    Với trường hợp cần phẫu thuật lấy sỏi amidan, bác sĩ có thể dùng thuốc gây tê cục bộ để bệnh nhân không cảm thấy đau đớn khi phẫu thuật lấy sỏi và bạn có thể phục hồi nhanh chóng.