nguyên nhân và cách điều trị môi sưng - colgate

Tại sao môi bị sưng? Cách trị sưng môi nhanh nhất ngay tại nhà

Published date field Cập nhật mới nhất:

Được Colgate Global Scientific Communications đánh giá về mặt y khoa

Sưng môi sau khi ngủ dậy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu không có vết thương ở vùng miệng, đây có thể là một biểu hiện đáng lo ngại đối với sức khỏe của bạn. Cùng Colgate tìm hiểu nguyên nhân môi tự nhiên bị sưng một cục bên trong sau khi thức dậy và cách hết sưng môi trong bài viết sau đây.

>> Xem thêm:

Sưng môi là gì?

Sưng môi là tình trạng môi trên, môi dưới hoặc toàn bộ môi bị sưng nề, căng phồng và tăng kích thước. Tuy theo nguyên nhân mà bạn có thể dễ dàng nhận biết tình trạng môi bị sưng và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tại sao môi bị sưng sau khi thức dậy?

Môi sưng do dị ứng

Tình trạng môi bị sưng có thể xảy ra do cơ thể phản ứng với các tác nhân gây dị ứng từ môi trường bên ngoài hoặc từ thực phẩm. Dưới đây là một số nguyên nhân dị ứng phổ biến gây sưng môi:

  • Dị ứng với môi trường: Một số tác động từ môi trường như bị cháy nắng, thời tiết hanh khô, lạnh… khiến môi nổi hạt li ti, bong tróc.

  • Dị ứng thực phẩm: Sử dụng một số thực phẩm mà cơ thể bị dị ứng như đậu phộng, hải sản, hoặc ăn quá cay có thể khiến môi bị sưng ngứa. Khi gặp phản ứng dị ứng, cơ thể sẽ sản sinh ra histamin - một chất hóa học khiến các mạch máu ở môi bị sưng.

  • Dị ứng mỹ phẩm: Sử dụng mỹ phẩm chứa các hợp chất hoặc thành phần gây dị ứng như nickel, paraben, dầu khoáng, màu nhân tạo hoặc hương liệu có thể gây sưng môi.

  • Thuốc: Một số loại thuốc, nhất là nhóm kháng histamin, kháng sinh và các loại thuốc chống viêm có thể gây phản ứng dị ứng và sưng môi.

  • Côn trùng cắn: Khi môi bị các loại côn trùng như ong, muỗi, kiến đốt có thể gây ngứa và sưng môi.

Nếu bạn nghi ngờ môi sưng do dị ứng, nên ngừng sử dụng sản phẩm tiếp xúc hoặc thực phẩm gây dị ứng. Nếu tình trạng sưng môi không giảm hoặc nặng hơn, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra cụ thể.

 

Môi bị sưng do dị ứng

Môi sưng do sốc phản vệ

Tình trạng môi sưng do sốc phản vệ có thể xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể có phản ứng quá mức với các chất gây dị ứng hoặc các tác nhân kích thích bên ngoài. Sốc phản vệ (anaphylactic shock) là một phản ứng dị ứng cực kỳ nghiêm trọng và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Bên cạnh sưng môi, sốc phản vệ còn gây ra các triệu chứng đi kèm như sau:

  • Hô hấp: đau tức ngực, ngạt mũi, khó nuốt.

  • Tuần hoàn máu: mạch yếu, huyết áp thấp, choáng váng.

  • Da: phát ban, đỏ, ngứa, sưng, nổi mề đay.

  • Tiêu hóa: buồn nôn, nôn, đau thắt bụng, tiêu chảy.

Nếu nghi ngờ bản thân hoặc người xung quanh bị sốc phản vệ, hãy ngay lập tức gọi điện thoại cấp cứu để được hỗ trợ. Sốc phản vệ là tình trạng y tế khẩn cấp và cần sự can thiệp ngay lập tức từ các chuyên gia y tế để tránh nguy cơ tử ving. Sau khi xử lý khẩn cấp, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân cụ thể và đề xuất các biện pháp phòng ngừa trong tương lai.

Viêm môi nhiễm trùng

Viêm môi nhiễm trùng hay còn gọi là viêm môi cơ địa, chủ yếu do virus, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây ra khiến môi bị sưng và ngứa đỏ. Một vài nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm môi gồm:

  • Viêm môi do virus, chủ yếu là do virus herpes simplex loại I gây ra. Nhiễm trùng herpes ban đầu ảnh hưởng đến môi, biểu hiện qua cụm mụn rộp xung quanh vùng miệng và thường có cảm giác bỏng rát đi kèm. 

  • Nấm Candida và các loại nấm khác cũng có thể xâm nhập vào môi, gây nên viêm nhiễm và môi bị sưng.

Khi môi bị nhiễm trùng, cần phải điều trị bằng các biện pháp y tế như thuốc kháng sinh, thuốc kháng nấm hoặc các loại thuốc khác tùy thuộc vào nguyên nhân gây nhiễm trùng cụ thể. Nếu tình trạng sưng và viêm nhiễm kéo dài hoặc nặng, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được kiểm tra và điều trị đúng cách.

Môi bị sưng do nhiễm trùng môi

Phù mạch khiến môi bị sưng

Phù mạch là hiện tượng tích tụ nước dưới da thường xảy ra trong thời gian ngắn sau khi cơ thể tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng hoặc tác dụng phụ của thuốc. Khi phù mạch xảy ra ở vùng môi, nó có thể khiến bạn bị sưng môi. Phù mạch còn có thể xuất hiện ở các bộ phận khác trên cơ thể như lưỡi, mắt, tay, chân,...

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến phù mạch môi, bao gồm:

  • Tắc nghẽn mạch máu: Khi mạch máu bị tắc nghẽn hoặc suy yếu, dịch trong mạch máu không thể lưu thông, dẫn đến tích tụ nước và gây sưng môi.

  • Bệnh lý hệ thống: Một số bệnh lý hệ thống như bệnh tim, bệnh thận, bệnh gan, cũng có thể gây ra phù mạch và ảnh hưởng đến môi.

 

Sưng môi có thể là dấu hiệu của bệnh lý

Vấn đề nha khoa

Một số vấn đề nha khoa như niềng răng, điều trị răng có thể dẫn đến tình trạng môi bị sưng sau khi ngủ dậy vào ngày hôm sau. Ngoài ra, nhiễm trùng miệng, nướu hoặc ung thư môi cũng có thể dẫn đến sưng môi.

Sưng môi là biểu hiện bệnh lý

Môi bị sưng là dấu hiệu của bệnh gì? Khi môi bị sưng tấy không rõ nguyên do, đó có thể là triệu chứng của một trong các vấn đề bệnh lý như:

  • Phù mạch di truyền.

  • Bệnh bạch cầu.

  • Viêm môi u hạt.

  • Hội chứng MMR (Miescher-Melkersson-Rosenthal).

  • Bệnh to đầu chi.

  • Suy giáp.

  • Bệnh Hodgkin và một vài nguyên nhân bất thường khác.

Đối với những nguyên nhân sưng môi hiếm gặp này, bạn cần thăm khám bác sĩ để được điều trị sớm.

Môi bị sưng do chấn thương

Da và phần dưới da môi là nơi phân bố nhiều dây thần kinh, mạch máu. Nếu như môi của bạn bị xước hay va đập, máu dồn vào khu vực đó và gây ra hiện tượng sưng phù môi. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây sưng môi sau chấn thương:

  • Va đập: Môi dễ bị tổn thương khi va chạm mạnh với các vật cứng như cánh cửa, mặt bàn,... hoặc chấn thương do tai nạn giao thông.

  • Rách môi: Bị vật sắt nhọn hoặc dao cạo râu cứa rách môi có thể gây sưng môi.

  • Cắn môi: Tự cắn môi khi suy nghĩ, căng thẳng hoặc cắn môi khi ăn, nói chuyện có thể làm tổn thương và sưng môi.

  • Tiếp xúc nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh: Tiếp xúc với nhiệt độ quá cao (bị bỏng) hoặc quá thấp (bỏng lạnh) cũng có thể làm môi sưng và tổn thương.

Khi gặp chấn thương môi, bạn nên rửa sạch vùng bị tổn thương bằng nước muối sinh lý và xử lý vết thương bằng thuốc kháng viêm. Nếu vết thương nghiêm trọng hoặc không tự lành thì nên tìm đến bác sĩ hoặc cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị.

Để tránh chấn thương miệng, hãy luôn sử dụng đồ bảo hộ miệng khi tham gia vào các hoạt động mạo hiểm và hạn chế cắn môi, đặc biệt khi cảm thấy căng thẳng hay lo lắng.

 

Sưng môi do chấn thương, va đập

Có thể bạn quan tâm:

Triệu chứng khi bị sưng môi 

Tùy vào nguyên nhân và cơ địa từng người mà triệu chứng khi bị sưng môi và dấu hiệu kèm theo ở mỗi người sẽ khác nhau. Một số triệu chứng thường gặp gồm:

  • Môi sưng phù, da môi căng tức.

  • Vùng môi bị sưng đỏ và nóng hơn bình thường.

  • Khó mở miệng, có cảm giác đau khi há miệng.

  • Cảm thấy ngứa, nóng rát, mất cảm giác tại vị trí môi bị sưng.

  • Một số người sẽ gặp tình trạng nổi mụn nước xung quanh môi.

Mức độ sưng của môi trên và môi dưới

Tùy vào nguyên nhân gây sưng môi, mức độ sưng của môi trên và môi dưới sẽ khác nhau:

  • Nếu môi bị sưng do chấn thương hoặc vết cắn, phần môi bị chấn thương nhiều hơn sẽ bị sưng to hơn.

  • Đối với người mắc hội chứng MMR (Miescher-Melkersson-Rosenthal), môi trên sẽ có xu hướng sưng nhiều hơn môi dưới.

  • Nếu bạn đi làm răng và được tiêm thuốc tê ở môi dưới thì môi dưới sẽ bị sưng sau khi ngủ dậy vào ngày hôm sau.

  • Một số bệnh lý có xu hướng khiến môi dưới sưng như bệnh viêm môi, ung thư môi,...

Tình trạng sưng một bên miệng

Nếu bạn bị chấn thương một bên miệng thì có thể dẫn đến tình trạng sưng môi một bên miệng. Ngoài ra, vị trí bị sưng cũng có thể là do sự xuất hiện của một khối u nào đó hoặc là  triệu chứng của đột quỵ/liệt dây thần kinh 7 ngoại biên. Nếu tự nhiên bị sưng môi một bên miệng sau khi ngủ dậy, bạn hãy kiểm tra miệng cẩn thận và đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám kịp thời.

Cách điều trị môi bị sưng hiệu quả, dễ thực hiện tại nhà

Chườm lạnh

Để nhanh hết sưng môi, bạn có thể ngậm kem lạnh, đá viên hoặc chườm túi đá lạnh lên khu vực đó ít nhất từ 10-15 phút. Đối với trường hợp bị sưng môi do chấn thương, cứ mỗi 1-2 tiếng thì chườm lạnh 1 lần trong ít nhất 24 giờ sau chấn thương. Nếu tình trạng sưng kéo dài, hãy đến bệnh viện kiểm tra để đảm bảo rằng chấn thương không gây ảnh hưởng tới răng của bạn.

>>> Xem thêm: Người trưởng thành có bao nhiêu cái răng?

Điều trị bằng thuốc kháng sinh, thuốc kháng histamine

Nếu bạn bị phản ứng dị ứng nhẹ, có thể tự điều trị môi bị sưng tại nhà bằng thuốc kháng sinh histamin không kê đơn. Nếu cảm thấy tình trạng sưng trở nên nghiêm trọng hơn hoặc gặp khó khăn khi hít thở, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện để được kiểm tra và chữa trị kịp thời.

Vệ sinh môi sạch sẽ

Nếu như môi bị sưng nhưng không gây đau đớn, ngứa rát hoặc không có biểu hiện khác lạ thì bạn chỉ cần vệ sinh sạch sẽ, môi của bạn sẽ trở lại bình thường sau vài ngày. Bạn có thể sử dụng nước muối sinh lý để súc miệng hoặc nước súc miệng Colgate để làm sạch khoang miệng và vệ sinh môi.

Hạn chế tiếp xúc với chất gây dị ứng

Nếu môi bị sưng ngứa do sử dụng mỹ phẩm, thực phẩm hoặc hóa chất, hãy hạn chế tiếp xúc với chất gây dị ứng. Bạn cũng nên tránh cắn hoặc chạm vào vùng môi bị tổn thương.

 

Cách điều trị môi bị sưng ngứa bằng chườm đá lạnh

Biến chứng nguy hiểm khi môi bị sưng

Dưới đây là một số biến chứng nguy hiểm khi bị sưng môi liên quan đến bệnh ung thư môi nếu không được điều trị kịp thời:

  • Môi và vùng da quanh môi xuất hiện những vết loét gây cảm giác khó chịu, cản trở việc ăn uống.

  • Môi sưng đỏ sau đó nhợt nhạt hơn hoặc chuyển sang màu đen, kèm theo tình trạng khô da môi, nứt nẻ và chảy máu.

  • Xuất hiện các khối u, nổi hạch trong khoang miệng và vùng cổ khiến bạn cảm thấy đau đớn.

Vết loét là biến chứng nguy hiểm khi sưng môi

Sưng môi ở tình trạng nào thì cần gặp bác sĩ?

Sưng môi do nguyên nhân chấn thương hoặc bệnh lý nhẹ về môi có thể tự bình phục sau một vài ngày. Tuy nhiên, nếu môi bị sưng do dị ứng, phù mạch hay chưa tìm được nguyên nhân thì bạn cần gặp bác sĩ sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số triệu chứng khi bị sưng môi bạn cần thăm khám bác sĩ:

  • Thở khò khè, có cảm giác khó thở.

  • Sưng môi kéo dài trên 1 tuần.

  • Xuất hiện các vết loét quanh môi kèm chảy máu.

  • Sốt cao nếu có nhiễm trùng môi.

nên gặp bác sĩ khi môi bị sưng trên 1 tuần

Môi bị sưng không chỉ khiến bạn gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày mà đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm. Trong hầu hết các trường hợp bị sưng môi, chườm lạnh vết thương và vệ sinh sạch sẽ có thể giúp môi bạn lành nhanh hơn. Đối với những trường hợp sưng môi kèm theo một số triệu chứng bất thường, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguồn tham khảo:

1. Kristin Hayes, R. (2023) Why are my lips swelling? should I see a doctor?, Verywell Health. Available at: https://www.verywellhealth.com/what-causes-swollen-lips-1192167 (Accessed: 24 July 2023).

2. Cherney, K. (2023) Swollen lips: Causes, treatment, and more, Healthline. Available at: https://www.healthline.com/health/swollen-lips (Accessed: 24 July 2023).